توضیحات

کلید محافظ جان چیست؟

کلید محافظ جان RCD مخفف عبارت ( Residual Current Device) و یا RCCB مخفف عبارت (Residual Current Circuit Breaker) به کلید هایی گفته می شود که با نشخیص نشت جریان مدار را در کسری از ثانیه قطع کرده و مانع از صدمات جانی ناشی از نشت جریان میگردد.

اساس عملکرد کلید محافظ جان بدین گونه است که با مقایسه جریان فاز و نول (رفت و برگشت مدار) در صورت مشاهده اختلاف سریعا مدار را قطع میکند . لازم به ذکر است در مدارهای تک فاز جریان رفت و برگشت می بایست برابر باشد و اختلاف جریان فاز و نول ناشی از نشت جریان بر اثر اتصال هادی فاز با زمین اتفاق خواهد افتاد که جریان بجای عبور از سیم نول ، از طریق زمین به منبع باز میگردد . جریان نشتی ممکن است از راه بدن فردی که با زمین تماس دارد و تصادفاً دستش با قسمت برقدار مدار تماس پیدا کرده است نیز بوجود آید .کلید محافظ نشتی جریان بصورت دو پل ( برای مدار تکفاز ) و چهار پل ( برای مدار سه فاز ) عرضه می شوند.

انواع کلید محافظ و قطع کننده مدار RCCB

این کلید ها در ۳ تیپ عرضه می شود :

کلید محافظ نشتی جریان تیپ AC:

کلید محافظ جان یا کلید محافظ نشتی جریان RCCB تیپ AC قابلیت تشخیص جریانهای نشتی با شکل موج متناوب AC را دارند. این گروه از کلید محافظ جان بصورت 2 پل و 4 پل در دسترس است. رنج جریان نامی از 16 تا 125 آمپر و رنج جریان نشتی 0.5A , 0.3A , 0.1A , 0.03A , 0.01A بوده و ولتاژ کاری 200 تا 400 ولت می باشد.

کلید محافظ نشتی جریان تیپ A:

کلید محافظ جان یا کلید محافظ نشتی جریان RCCB تیپ A قابلیت تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوب AC و مستقیم DC پالسی را دارند. این گروه کلید محافظ جان در انواع 2 پل و 4 پل ارائه می گردند. رنج جریان نامی از 16 تا 80 آمپر و رنج جریان نشتی 0.5A , 0.3A , 0.1A , 0.03A , 0.01A بوده و ولتاژ کاری 200 تا 400 ولت است. مدل خاصی از این کلید محافظ جان برای شبکه هایی با ولتاژ 500 ولت نیز ارائه شده است.

کلید محافظ نشتی جریان تیپ B:

کلید محافظ جان یا کلید محافظ نشتی جریان RCCB تیپ B قابلیت تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوب AC و مستقیم DC پالسی تا فرکانس 1 مگاهرتز و مستقیم DC صاف را دارند. این گروه کلید محافظ جان نیز در انواع 2 پل و 4 پل ارائه می گردند. رنج جریان نامی از 16 تا 125 آمپر و رنج جریان نشتی 0.03A تا 0.3A بوده و ولتاژ کاری 230 تا 400 ولت است. همچنین مدلهای خاصی از این تیپ محافظ جان با قابلیت کار تا ولتاژ 500 ولت و یا رنج جریان نشتی تا 0.5 آمپر نیز وجود دارند.

حساسیت کلیدهای محافظ جان با توجه به نوع حفاظت انتخاب می‌شوند:

حساسیت بالا (HS):

۶ – ۱۰ – ۳۰ میلی آمپر (برای تماس مستقیم / حفاظت جان):حفاظت انسان در مقابل تماس مستقیم – معمولا” 6، 10 و 30 میلی آمپر در نظر گرفته می‌شود. ولی به‌ دلیل قطع مکرر مدار به هنگام وقوع جریانهای نشتی 6 و 10 میلی آمپر ، بیشترین حساسیت مورد استفاده 30 میلی آمپر است.

حساسیت متوسط (MS):

۱۰۰ – ۳۰۰ – ۵۰۰ – ۱۰۰۰ میلی آمپر  (برای حفاظت از آتش):حفاظت تجهیزات در مقابل خطر آتش سوزی – معمولا” 300 میلی آمپر در نظر گرفته شده می‌شود.

حساسیت کم (LS):

۳ – ۱۰ – ۳۰ آمپر (معمولاً برای حفاظت از ماشین آلات)

شرایط استفاده از کلیدهای محافظ جان

1. کلید های محافظ جان با قدرت قطع اتصال کوتاه های 6 کیلو آمپر و 10 کیلو آمپر و تحت دمای کاری 35- تا 70+ درجه سلسیوس موجود می باشند.
2. کلید های RCCB حفاظت اتصال کوتاه و اضافه بار ندارند به همین دلیل قبل از RCCB ها در مدار از کلید مینیاتوری استفاده می گردد.
3. کلید های محافظ جان در آمپر های 6 الی 100 آمپر ساخته می شوند.
4. در واحد های ساختمانی از کلید محافظ جان دوپل و در واحد های صنعتی از کلید های محافظ جان 4 پل استفاده می گردد.
5. میزان حساسیت یا جریان قطع خودکار کلید های محافظ جان از 10 تا 500 میلی آمپر با مدت زمان قطع تا حداکثر 150 میلی ثانیه می باشد.

ابعاد محافظ جان تک فاز زیمنس 5SV4111-0

از آنجایی که ابعاد و اندازه های تجهیزات الکتریکی جهت طراحی و اندازه تابلو برق مهم است ابعاد محافظ جان دو پل 16 آمپر زیمنس به صورت زیر می باشد: