یکی از قطعات بسیار مهم الکتریکی، اینورتر است که علاوه بر اهمیتش بسیار کم دچار مشکل و خرابی می‌شود. پیش از هر چیزی بد نیست تعریفی از چیستی اینورتر ارائه بدهیم و سپس به سراغ بقیه علت‌یابی‌ها برویم. اینورتر یک مبدل یا وارون گر است که جریان مستقیم را به جریان متناوب تبدیل می‌کند. اینورترها انواع مختلفی دارند و همین طور خروجی ولتاژ و فرکانس این قطعه نیز قابل تغییر و دستبرد است.
اما اگر از چیستی و کارایی اینورتر بگذریم به موضوع اصلی خود یعنی علت خروجی نداشتن اینورتر می‌رسیم. چنان که اشاره شد کم پیش می‌آید که اینورتر دچار ایراد و خروجی نداشتن شود. اما به هر روی در مواقعی اتفاق می‌افتد و اگر این قطعه از کار بیفتد و خروجی نداشته باشد عملا دستگاه برقی به مشکل بر خواهد خورد.
در ادامه سعی می‌کنیم علت یا علت‌های این امر را بررسی کنیم تا شناخت بهتری از اینورتر و اجزای آن به دست آورد. بعد از آن نیز راهکارهای کلی برای حل مشکل خروجی نداشتن اینورتر ارائه خواهیم کرد. بنابراین اگر به دنبال حل این مشکل هستید با ما همراه باشید.
بررسی علل کلی عدم خروجی اینورتر
خب این مشکل که اینورتر به شما خروجی تحویل ندهد، ممکن است بر اثر علت‌های مختلفی ایجاد شود. این علل کلی در چند دسته خلاصه می‌شوند که در این جا هر کدام از این موارد را عنوان خواهیم کرد. با دانستن این علل کلی می‌توانید بهتر دستگاه خود را عیب‌یابی کنید.
فرسایش خازن
زمانی که اینورتر خراب شده و خروجی نمی‌دهد، اولین گزینه‌ای که به ذهن خواهد رسید، فرسایش الکترومکانیکی خازن است. اینورترها برای ارائه برق خروجی مستقیم در سطح‌های مختلف جریان به خازن‌ها متکی هستند. با این حال خازن‌های الکترولیتی طول عمر کوتاه‌تری دارند و زودتر از اجزای خشک دیگر پیر می‌شوند. این خود می‌تواند دلیلی برای خرابی اینورتر باشد. خازن‌ها بسیار حساس به دما هستند. بنابراین دمای بالا می‌تواند بر آن‌ها تاثیر منفی بگذارد و آن‌ها را از کار بیندازد.
استهلاک و فرسودگی قطعه
یکی دیگر از دلایل رایج که باعث خروجی ندادن و خرابی اینورتر می‌شود، استفاده بیش از حد از این قطعه است که باعث استهلاک و فرسودگی قطعه می‌شود. اگر این استفاده بیش از حد به هر دلیل و شکلی اتفاق بیفتد مشکل‌ساز خواهد بود. بنابراین با دقت و سنجش مداوم اجازه ندهید که قطعه بیش از حد معمول کار کند.
ولتاژ بالا
یکی دیگر از این موارد، ولتاژ بالای ورودی است. اگر ولتاژ به قدری بالا برود که اینورتر برای آن رنج از ولتاژ ساخته نشده باشد، می‌تواند باعث ایجاد مشکل، کندی قطعه و خرابی آن بشود. معمولاً در چنین وضعیتی پل یک‌سوساز اینورتر خراب می‌شود و این امر منجر به خروجی نداشتن اینورتر خواهد شد.
ولتاژ پایین
اما عکس مسئله قبل نیز می‌تواند مشکل‌ساز باشد. این دردسر اصولاً ناشی از ولتاژ لینک DC پایین است. ولتاژ کم ورودی می‌تواند ناشی از عدم وجود فاز ولتاژ تغذیه از فیوز سوخته و یا مشکل داشتن ایزولاتور، کنتاکتور، خطای پل یک‌سوکننده داخلی یا ولتاژ پایین شبکه باشد.
جریان اضافه
هنوز هم مشکلات و دلایل خرابی اینورتر تمام نشده است. در این شمار باید به جریان اضافه نیز اشاره کنیم. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که موتور با توجه به اندازه داده‌های آن جریان زیادی می‌گیرد. برای این مسئله نیز راهکارهایی ارائه شده است که در ادامه عنوان خواهیم کرد.
ارتعاشات اولتراسونیک
اما آخرین مشکلی که در این لیست به آن اشاره خواهیم کرد، ارتعاشات اولتراسونیک است. این مسئله یکی از آن دسته مشکلاتی است که به تنش مکانیکی وارد شده بر یک اینورتر دامن می‌زند. ارتعاشات اولتراسونیک که از هسته اجزای القایی نشات می‌گیرند، باعث اصطکاک درون قطعه می‌شوند و به گرمای ناخواسته تولید شده توسط دستگاه می‌افزایند و در نتیجه به اجزای اینورتر نیز آسیب می‌رسانند.
عیب‌یابی عدم خروجی اینورتر
اگر بخواهید به سراغ عیب‌یابی قطعه بروید راه‌های مختلفی را پیش روی خود خواهید دید. در این جا چند مرحله مهم را گوشزد خواهیم کرد. موارد ابتدایی مانند صفحه نمایش کنترل کننده، اتصالات و دماها را بررسی کنید. بعضی از مشکلات بالا را از طریق همین چند مورد در خواهید یافت. بعد از آن موتور دستگاه و درایو آن را چک کنید. از این راه نیز می‌توانید متوجه شوید مشکل از کدام بخش درایو است.
به نظر می‌رسد بهترین روش برای عیب‌یابی این قطعه، بازبینی و بررسی چشمی است. سعی کنید گرد و غبار بر روی اجزای قطعه را تمیز کنید و همین طور باید تمامی سیم‌ها چک شوند تا دقیق و سفت و محکم باشند. اگر این اتصالات شل باشد می‌توانند علت خروجی نداشتن اینورتر و خرابی آن باشد. علاوه بر این‌ها میزان ورودی برق سه فاز را چک کنید تا انحراف بیش از پنج درصد نداشته باشد. این بررسی چشمی می‌تواند درصد بالایی از مشکلات را حل کند. اما اگر حل نشد باید به تعمیرکاران حرفه‌ای و دیگر روش‌های آنان رو آورید.
راهکارهای کلی برای حل مشکل
تا کنون مواردی عنوان شد که به عنوان عیب‌یابی خرابی اینورتر دانسته می‌شوند. اما در این جا به صورت گسترده‌تر راه‌حل‌هایی ارائه می‌دهیم تا در صورت بروز مشکل خروجی نداشتن اینورتر بتوانید آن‌ها را انجام دهید و پس از یافتن علت خروجی نداشتن اینورتر، آن علت یا علل را برطرف کنید.
برای هر کدام از علل خرابی اینورتر و خروجی نداشتن آن راهکارهایی ارائه شده است. در این جا به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
رفع مشکل ولتاژ زیاد
چند راه‌حل برای این مشکل وجود دارد که می‌توانید بسته به شرایط هر کدام را انتخاب کنید:
- می‌توانید کنترل‌کننده اضافه ولتاژ را روشن کنید.
- ولتاژ منبع تغذیه را بررسی کنید تا چگونگی وضعیت ولتاژ بالا، ثابت یا گذرا برای شما روشن شود.
- همین طور می‌توانید عملکرد چاپر ترمز و مقاومت را بررسی کنید و عیب‌یابی کنید.
- زمان کاهش سرعت را اضافه کنید تا واکنش اینورتر را ببینید.
- اگر امکان آن وجود داشت، از عملکرد “coast to stop” استفاده کنید.
- مبدل فرکانس مناسب با چاپر ترمز و مقاومت ترمز را امتحان کنید.
- قطعه را با یک درایو regenerative جایگزین کنید.
راهکارهای ولتاژ پایین
راهکاری این عارضه نیز به شرح زیر است:
- منبع تغذیه و فیوزهای اینورتر را بررسی کنید.
- عملکرد ایزولاتور و کنتاکتور در قطعه را بررسی کنید.
- ولتاژ ورودی را بررسی کنید تا از کم نبودن آن اطمینان حاصل کنید.
رفع مشکل اضافه جریان
از دیگر مواردی که می‌تواند علت خروجی نداشتن اینورتر شود، اضافه جریان است. این امر نیز راهکارهای خاص خود را دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- بار موتور را بررسی کنید تا بیش از حد نباشد.
- زمان شتاب اینورتر را بررسی کنید. شتاب بیش از یک بار و اینرسی بالا باعث جریان بیش از حد جریان می‌شود.
- تست موتور و کابل موتور را انجام دهید تا از صحت آن‌ها مطلع شوید.
- موتور را از نظر ولتاژ صحیح بررسی کنید تا وصل شده باشد.
- مورد دیگری که نیاز به بررسی دارد چرخش موتور صحیح است.
- و در نهایت بررسی کنید تا اطلاعات پلاک موتور مطابق پلاک اینورتر باشد.
موارد دیگری نیز هستند که به صورت کلی‌تر هستند و باعث مراقبت و در ادامه حل مشکل اینورتر خواهند شد. یکی آن که سعی کنید اینورتر را تمیز و عاری از گرد و خاک نگه دارید تا باعث افت عملکرد دستگاه نشود.
این امر را هر شش ماه یک بار انجام دهید تا از صحت دستگاه مطمئن باشید. دیگر آن که از تهویه، مسیر خنک‌کاری و فن‌های اینورتر غفلت نکنید. این مسئله از گرم شدن بیش از حد اینورتر جلوگیری می‌کند. دقت کنید که اگر این گرما ادامه پیدا کند، باعث سوختن اینورتر نیز خواهد شد. در این صورت قطعه کاملاً بلااستفاده می‌شود و باید آن را تعویض کرد.
یکی دیگر از مواردی که در زمره راهکارهای تعمیر اینورتر محسوب می‌شود، بررسی منبع تغذیه داخلی است. دقت کنید که چک‌های قطع بودن برق را گذرانده‌اید، آن گاه برق را به درایو اعمال کنید.
در اکثر درایوها، توان از یک یا چند مسیر از منابع تغذیه سوئیچینگ به باسDC تامین می‌شود. یک بررسی سریع این مورد این است که اطمینان یابیم نور صفحه کلید روشن شده است یا نه. اگر به این شکل نباشد و روشن نباشد منبع تغذیه سوئیچینگ شما خراب شده است.
در این مطلب قصد ما در آن راستا بود که علت خروجی نداشتن اینورتر را بررسی کنیم و ضمن آموزش کلی عیب‌یابی اینورتر، راه‌حل‌هایی نیز برای مرتفع شدن مشکلات آن ارائه دهیم. با توجه به این اطلاعات قادر خواهید بود تا حد زیادی مشکلات قطعه را حل کنید. اما اگر گذشته از مواردی که ذکر کردیم، مسئله‌ای پیش آمده بود که نتوانستید دریابید و یا نتوانستید حلش کنید، حتماً به تعمیرکاران متخصص در این حرفه مراجعه کنید. در ادامه به سوال‌های متداول درباره علت خروجی نداشتن اینورتر پاسخ خواهیم داد تا تمامی ابهام‌ها را برای شما در مورد این موضوع برطرف کرده باشیم. اگر به سوال شما در طول مقاله پاسخ داده نشده، لطفاً آن را با ما در کامنت‌ها در میان بگذارید تا متخصصان آزند کنترل پاسخ شما را در سریع‌ترین زمان ممکن بدهند.
چه عواملی می‌توانند باعث عدم خروجی اینورتر شوند؟
دلایل متعددی برای عدم خروجی اینورتر وجود دارد، که برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
مشکلات مربوط به برق ورودی:
- ولتاژ یا جریان ورودی نامناسب
- قطعی برق یا افت ولتاژ
- اتصالات شل یا معیوب در کابل‌های ورودی
مشکلات مربوط به اینورتر:
- خرابی فیوز یا بریکر
- ایراد در مدار کنترل
- خرابی قطعات الکترونیکی
- گرمای بیش از حد
مشکلات مربوط به بار:
- اتصال کوتاه در بار
- اضافه بار
- ناسازگاری بار با اینورتر
چگونه می‌توانم مشکل عدم خروجی اینورتر را عیب‌یابی کنم؟
مراحل عیب‌یابی به نوع اینورتر و پیچیدگی مشکل بستگی دارد. با این حال، برخی از گام‌های کلی عبارت‌اند از:
- بررسی چراغ‌های نشانگر و آلارم‌ها: اکثر اینورترها دارای چراغ‌های نشانگر و آلارم‌هایی هستند که می‌توانند به شما در شناسایی منبع مشکل کمک کنند.
- بررسی دفترچه راهنمای کاربر: دفترچه راهنمای کاربر اینورتر شما باید دستورالعمل‌های عیب‌یابی خاص را ارائه دهد.
- انجام تست‌های ولتاژ و جریان: با استفاده از مولتی‌متر می‌توانید ولتاژ و جریان ورودی و خروجی اینورتر را تست کنید.
- بازرسی اتصالات: تمام اتصالات به اینورتر، از جمله کابل‌های برق، سیم‌های موتور و ترمینال‌های کنترلی را از نظر شل بودن یا آسیب‌دیدگی بررسی کنید.
- بازنشانی اینورتر: گاهی اوقات، خاموش کردن و روشن کردن مجدد اینورتر می‌تواند مشکل را حل کند.
اگر نتوانم مشکل عدم خروجی اینورتر را حل کنم چه باید بکنم؟
اگر قادر به حل مشکل با عیب‌یابی و اقدامات اولیه نیستید، باید با یک تکنسین برق واجد شرایط تماس بگیرید. آن‌ها می‌توانند اینورتر را به طور کامل بررسی و تعمیر کنند.
چگونه می‌توانم از بروز مشکل عدم خروجی اینورتر در آینده جلوگیری کنم؟
برای جلوگیری از بروز مشکل عدم خروجی اینورتر در آینده، می‌توانید اقدامات پیشگیرانه زیر را انجام دهید:
- از یک اینورتر با اندازه مناسب برای بار خود استفاده کنید.
- اینورتر را در مکانی خنک و خشک نصب کنید.
- به طور مرتب اینورتر را از نظر گرد و غبار و کثیفی تمیز کنید.
- اتصالات به اینورتر را به طور مرتب بررسی کنید.
- به طور منظم اینورتر را توسط یک تکنسین برق واجد شرایط سرویس کنید.
