امنیت یکی از مهم‌ترین مسائل مورد توجه در صنعت و مکان‌هایی است که در آن‌ها از اتوماسیون‌ها و وسایل برقی استفاده می‌شود. راه‌اندازی موتورهای الکتریکی و تابلوهای برقی نیازمند کلید MPCB است. این کلیدها علی‌رغم کوچک و ثابت بودن تاثیر بسیار زیادی در حفظ امنیت و جلوگیری از هزینه‌ها و خسارت‌های بزرگ جلوگیری کنند. امروزه موتورهای الکتریکی بسیار پر کاربرد شده‌اند و در منازل ساختمان‌های اداری، مسکونی و … بسیار پر کاربرد شده‌اند. هزینه تهیه و تعمیر این موتورهای الکتریکی بسیار بالا است و از لحاظ اقتصادی به صرفه است که حتماً از کلیدهای محافظتی مختلف برای جلوگیری از آسیب‌ها استفاده کرد. یکی از مهم‌ترین کلیدهای محافظتی MPCB است که مخفف motor protection circuit breaker است و معنای آن قطع کننده مدار محافظ موتور است. این کلیدها در حالات مختلف برای موتور را قطع کرده و از آسیب رسیدن به موتورها جلوگیری می‌کنند.
کلید MPCB یا حرارتی چیست؟
با توجه به اهمیت امنیت در مکان‌هایی که موتورهای الکتریکی وجود دارند و هم‌چنین اهمیت کلیدهای امنیتی حتماً آشنایی با کلیدهای MPCB لازم است. این کلیدها جز مهم‌ترین قسمت‌ها در ساختار موتورها محسوب می‌شوند. این کلیدها به طور مخصوص برای موتورهای الکتریکی طراحی می‌شوند، MPCB یک کلید الکترومکانیکی است که می‌تواند در مدارهای مختلف موتورها مورد استفاده قرار بگیرد. MPCB ها این امکان را برای کاربران فراهم می‌کنند که یک منبع تغذیه برای موتورهای سیستم باشند. این منبع تغذیه بسیار ایمن و قابل اعتماد نیز هست. از جایی که موتورهای الکتریکی تقریباً همیشه برای راه‌اندازی انواع مختلف دستگاه‌های مکانیکی استفاده می‌شوند دامنه کاربرد آن‌ها بسیار گسترده است.
ساختار داخلی کلید MPCB
بخش‌های مختلف کلید حرارتی باید به طور کامل بهینه‌سازی شوند تا وظایف مورد نظر را به درستی انجام بدهند و بتوانند اضافه بار را به درستی تشخیص بدهند. کلیدهای حرارتی به طور کلی شامل قطعات زیر هستند:
مکانیزم کنترل اضافه بار حرارتی:
اضافه بار حرارتی می‌تواند به شدت عمر دستگاه‌ها را کاهش بدهد، کلیدهای حرارتی این قابلیت را دارند که از آسیب دیدن دستگاه توسط حرارت بالا جلوگیری کنند و مانند یک رله در برابر خطاها عمل کنند.
- سوئیچ‌های کمکی
- نگه‌دارنده
- جرقه گیر
- پیستون آرمیچر
- مکانیزم تغییر وضعیت
- مکانیزم کنترل برای اضافه بار مغناطیسی: کلیدهای MPCB قادر هستند تا مدار را در اضافه جریان‌های ۱۰ تا ۱۶ برابری قطع کنند.
- تیغه‌های اصلی: هدایت کردن و کنترل جریان بار و عبور آن وظیفه تیغه‌های اصلی است. این تیغه‌ها باید مجهز به ویژگی‌های خاصی باشند تا بتوانند نیازهای دستگاه را برآورده کنند. باید ظرفیت قطع تیغه‌ها بالا باشد، علاوه بر این تیغه‌ها باید در برابر خوردگی‌ها و آسیب‌های خارجی مقاوم باشند و به شکل کاملاً استانداردی طراحی شده باشند.
نحوه کارکرد کلید MPCB چگونه است؟
کلیدهای حرارتی با اصول خاصی که برای آن‌ها طراحی شده است کار می‌کنند تا بتوانند از موتورهای الکتریکی به درستی محافظت کنند و از دستگاه در برابر اضافه بار و اضافه جریان محافظت کنند.
نحوه کار کلیدها به این صورت است که اگر کلیدها بخواهند از دستگاه در برابر اضافه بار محافظت کنند از عملکرد حرارتی خود استفاده خواهند کرد.
در این نوع عملکرد دستگاه انقباض و انبساط دستگاه مورد نظر است که در اثر آن کلید جریان برق را قطع خواهد کرد. این نوع از حفاظت حرارتی معمولاً تاخیری است.
علاوه بر این کلیدهای حرارتی MPCB برای حفاظت از موتورهای در برابر جریان‌های اضافه از مکانیزم محافظت‌های مغناطیسی استفاده می‌کند و این کار را با سرعت بیشتر انجام می‌دهد تا از ورود جریان‌های اضافه جلوگیری می‌کند.
انواع حفاظت‌های کلید حرارتی
کلیدهای حرارتی دو نوع دارند که شامل انواع تک فاز و سه فاز هستند، و شامل کلیدهای حرارتی با حفاظت مغناطیسی و حفاظت حرارتی هستند که هر کدام ویژگی‌ها و کارکرد خاصی دارند، برای مثال عملکرد کلید حرارتی برای محافظت از موتور الکتریکی در برابر اضافه جریان و کلید حرارتی با عملکرد مغناطیسی برای محافظت از موتور در برابر جریان‌های اتصال کوتاه است.
حفاظت اضافه بار مغناطیسی توسط یک بوبین انجام می‌گیرد که قسمت اصلی ساختمان آن را از یک هسته مغناطیسی می‌سازند و در اطراف آن چند دور سیم پیچیده می‌شود که در هنگام عبور جریان‌های زیاد، جذب کنتاکت در داخل بوبین اتفاق می‌افتد و اهرم قطع در آن جذب می‌شود و باعث می‌شود تا عملکرد مکانیکی آن سبب قطع مدار بشود.
نوع دیگر از کلیدهای حرارتی که محافظت از اضافه بار حرارتی را بر عهده دارند، در انواع گوناگون ساخته می‌شوند که متداول‌ترین نوع آن بیمتال‌ها هستند. بیمتال‌ها به صورت سری و بعد از کنتاکتورها نصب می‌شوند. از این کلیدها به عنوان حفاظت در برابر جریان زیاد نیز استفاده می‌شود.
انواع کلیدهای حرارتی MPCB
همان‌طور که به صورت مختصر اشاره شد کلیدهای حرارتی دو نوع تک فاز و سه فاز دارند. ممکن است بسیاری این کلیدها را با همین نام بشناسند، کلید حرارتی تک فاز و سه فاز. از کلیدهای حرارتی سه فاز ممکن است در مدارهای تک فاز نیز استفاده شود، که باید نوع استفاده از آن در مدار تغییر بکند. کلیدهای حرارتی تک فاز برای محافظت از موتورهای الکتریکی تک فاز، پمپ‌های تک فاز و در تجهیزاتی که از موتورهای القایی استفاده می‌شود، کاربرد دارند. کلیدهای حرارتی سه فاز از موتورهای القایی و پمپ‌های سه فاز محافظت می‌کنند. کلیدهای حفاظتی تک فاز نیز مانند کلیدهای سه فاز در یک رنج مشخص از ۰.۶۳ تا ۱۰۰ آمپر کاربرد دارند. به طور کلی کلیدهای حرارتی در این محدوده‌های جریانی ساخته می‌شوند و به در بازار عرضه می‌شوند.
نحوه تست کلید حرارتی چگونه است؟
در کلیدهای حرارتی بخشی قرار گرفته است به نام شستی که برای تست کردن کلیدها به کار می‌رود. تست کردن سلامت کلیدها قبل از قرار گرفتن در مدار بسیار مهم است. نحوه تست کردن کلیدهای حرارتی به این صورت است که ابتدا باید کلید را در حالت on یا start قرار بدهیم و پس از آن با فشار دادن شستی، کلید قطع خواهد شد. اگر این مرحله به درستی انجام بگیرد به این معنی است که کلید حرارتی کاملاً سالم و آماده به کار است.
کلیدهای حرارتی علی‌رغم اینکه ممکن است ساختاری بسیار ساده داشته باشند و کوچ باشند، نقش بسیار مهمی در ایمنی دارند. کلیدهای حرارتی با توجه به نیاز کاربران در انواع گوناگون ساخته می‌شود که کارکرد‌های مختلفی دارند. بیشترین کاربرد این کلیدها در تابلوهای برق است. آزند کنترل به عنوان یک مرجع اصلی و قابل اعتماد برای خرید انواع کلیدهای حرارتی شناخته شده است. کلیدهای حرارتی از بهترین برندها با قیمت‌های مقرون‌به‌صرفه در آزند کنترل قابل خریداری است و متخصصان این حوزه که در آزند کنترل مشغول به کار هستند برای خرید بهترین کلید حرارتی با توجه به نیازتان شما را راهنمایی خواهند کرد. در ادامه به سوال‌های متداول درباره کلید MPCB پاسخ خواهیم داد.
کلید MPCB چیست؟
MPCB مخفف Motor Protection Circuit Breaker است که به عنوان کلید محافظ موتور نیز شناخته می‌شود. این دستگاه الکترومکانیکی برای محافظت از موتورهای الکتریکی در برابر خطاهای الکتریکی و اضافه بار طراحی شده است.
عملکرد کلید MPCB چگونه است؟
کلید MPCB از دو بخش اصلی رله بی متال و مکانیزم قطع کننده تشکیل شده است. رله بی متال با گرم شدن در اثر عبور جریان بیش از حد، خم می‌شود و باعث قطع شدن مدار توسط مکانیزم قطع کننده می‌شود.
مزایای استفاده از کلید MPCB چیست؟
مزایای استفاده از کلید MPCB عبارت‌اند از:
- محافظت کامل از موتور در برابر خطاهای گوناگون
- قابلیت تنظیم برای مطابقت با نیازهای خاص هر موتور
- عملکرد قابل اعتماد در شرایط مختلف
- هزینه مناسب
کاربردهای کلید MPCB چیست؟
کلید MPCB در کاربردهای مختلف از جمله موتورهای الکتریکی در پمپ‌ها، فن‌ها، نوار نقاله‌ها، لوازم‌خانگی، ابزارآلات برقی و غیره استفاده می‌شود.
چگونه می‌توان کلید MPCB مناسب را انتخاب کرد؟
انتخاب کلید MPCB مناسب به جریان نامی موتور، نوع موتور (تک فاز یا سه فاز) و شرایط محیطی بستگی دارد.
نکات مهم در مورد استفاده از کلید MPCB چیست؟
- از کلید MPCB با جریان نامی مناسب برای موتور خود استفاده کنید.
- کلید MPCB را در مکانی نصب کنید که به راحتی قابل دسترسی باشد.
- به طور مرتب کلید MPCB را تست کنید تا از عملکرد صحیح آن مطمئن شوید.
- در صورت بروز هرگونه مشکل با کلید MPCB، با یک برق‌کار واجد شرایط تماس بگیرید.
تفاوت بین کلید MPCB و فیوز چیست؟
کلید MPCB: قابل تنظیم و قابل استفاده مجدد است و از موتور در برابر خطاهای مختلف محافظت می‌کند.
فیوز: قابل تنظیم نیست و پس از ذوب شدن باید تعویض شود و فقط در برابر اتصال کوتاه محافظت می‌کند.
آیا می‌توان از کلید MPCB برای محافظت از سایر تجهیزات الکتریکی به غیر از موتور استفاده کرد؟
بله، می‌توان از کلید MPCB برای محافظت از سایر تجهیزات الکتریکی مانند ترانسفورماتورها، کابل‌ها و غیره استفاده کرد.
عمر مفید کلید MPCB چقدر است؟
عمر مفید کلید MPCB به کیفیت ساخت، شرایط محیطی و نحوه استفاده از آن بستگی دارد. به طور کلی، کلید MPCB های با کیفیت می‌توانند بیش از 5 سال عمر کنند.
هزینه کلید MPCB چقدر است؟
قیمت کلید MPCB به برند، نوع و جریان نامی آن بستگی دارد. به طور کلی، قیمت کلید MPCB از چند ده هزار تومان تا چند صد هزار تومان متغیر است.
اگر کلید MPCB در حین کار موتور قطع کند، چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر کلید MPCB در حین کار موتور قطع کند، موتور خاموش می‌شود. این امر برای محافظت از موتور در برابر آسیب ناشی از خطا یا اضافه بار ضروری است. برای راه‌اندازی مجدد موتور، باید علت قطع شدن کلید MPCB را پیدا کرده و برطرف کنید.
آیا می‌توان کلید MPCB را تعمیر کرد؟
در برخی موارد، ممکن است بتوان کلید MPCB را تعمیر کرد. با این حال، به طور کلی توصیه می‌شود که کلید MPCB معیوب با یک کلید جدید جایگزین شود. تعمیر کلید MPCB می‌تواند دشوار و پرهزینه باشد و ممکن است به اندازه جایگزینی آن قابل اعتماد نباشد.
